Emlakta 2022 nasıl geçecek?
1) Emlakta bir sonraki yılın beklentilerini analiz etmeye başlayalı 15 yılı aştı. 20 yıla dayandı. Tahmin ediyorum şimdiye kadar yazdığım yıllık analizlerden en zorunu kaleme alıyorum. Bindik bir alamete, gidiyoruz kıyamete...
2) Döviz çıldırdı. Nerede ve nasıl duracağı belli değil. Faizler düşürülmeye çalışılıyor. Teorik olarak yüksek faizi kimse istemez. Ama düşük faizi verebilmeniz için rezervlerinizin epey bir artıda olması ve dış ticaret açığı vermiyor olmanız gerekir.
3) Faizler PPK ve Merkez Bankası'nın düşürmesiyle düşmez. Piyasaların da düşürmesi gerekir. Hükümetin faiz düşürme kararlılığına saygı duyuyorum. Ama dönem ve koşullar bu işe müsait değildi. Türkiye çok büyük bir kaynak bulmazsa 2022'de bunun bedelini ödeyeceğiz.
4) Konut fiyatları yükselişine gaz kesmeden devam edecek. Dolardaki yükseliş konut fiyatlarına aynen yansıyacak. Ama hızını alamayacak dolar bazında da zam gelecek. Fırsatçılar bulduğu fırsatı kaçırmayacak.
5) 2022'den başlayarak gelecek yıllarda boş ev, yani içinde kiracı olmayan ev çok kıymetli olacak. Boş evlerin açık artırmayla satılacağı günlere bile tanıklık edebiliriz. Boş evler bu kadar değerli olacak.
6) İçinde kiracı olan ve kiracı ile sorun yaşanan evleri ucuza almak mümkün olabilir. Ne kadar ucuza alınacağı problemin büyüklüğüne bağlı olur.
7) 2021'in son çeyreğinde başlayan dükkanlardaki yükseliş 2022'de devam edecek. Ekonomide sorun yaşanmazsa dükkanlardaki artış konutu geçebilir. Sorun yaşanırsa dükkanlardaki yüksek prim potansiyeli 2023'e ertelenir.
8) Ofislerin prim yapmasına daha vakit var. Ofislerin prim yapması için pandeminin bitmesi şart. Hayat tamamıyla normale dönmeden ofis piyasası normale dönmez.
9) Pandeminin yavaşlamasına bağlı olarak yazlık piyasasında fiyat hareketleri yavaş olur. Durma noktasına gelir mi? Bunu söyleyebilmek zor. Ama gözle görülür bir yavaşlama olacağı kesin.
10) Arsa ve arazi piyasasında kurtların egemenliği devam ettiği sürece kuzuların (küçük yatırımcıların) ekmek yemesi zor. Hiç mi prim yapmaz? Yapar. Ama beklentiyi karşılayamaz.
11) İnşaatta 1980'li ve 1990'lı yıllarda yapmak zordu. Satmak kolaydı. Yaklaşık 20 yıldır satmak zordu. Yapmak kolaydı. Şimdi başa döndük yapmanın zor olduğu yıllar başladı.
12) Çin şalterleri kapattı. Emtia fiyatları yükseliyor. Malzeme üreticileri iç piyasaya mal vermiyor. Dünyada enerji krizi var. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı sürekli mevzuat değiştirerek inşaat yapımını zorlaştırıyor. Yani arzın artma ihtimali yok.
13) Arz artmadığı sürece kimse fiyatlarda ve kiralarda gerileme beklemesin. Tam tersine arz olmadığı için fiyatlar ciddi yükseliş baskısı altında. Bu baskı 2022'ye damgasını vuracak.
14) Şimdiye kadar hiç yaşanmamış bir dönemden geçiyoruz. 1980'li ve 1990'lı yıllarda da döviz yükseliyordu. Malzeme fiyatları artıyordu. Ama iç piyasada fiyatlar marka endekslenmişti. Artış oranı Mark'taki artış kadardı.
15) Şimdi öyle mi? Şimdi hem dolar yükseliyor. Hem de dolar bazında inşaat malzeme fiyatları... 40 yıldır inşaat yapanların bile maliyet hesabı yapamadığı bir dönem ve devir yaşıyoruz.
16) Çok bilmiş ekonomistler, eski ekonomi yöneticileri ve homo akademikus profesörler doların en az iki katına çıkacağını ve konut fiyatlarının en az yarıya düşeceğini yıllarca iddia etmediler mi? Hızını alamayıp evin maliyetini hesaplayan homo akademikus profesörler görmedik mi?
17) 40 yıldır inşaat yapanların içinden çıkamadığı maliyet hesabından bizim homo akademikus ekonomi profesörleri 15 dakikada çıktılar. Sonuç? Enkaz altında kaldılar. Ama hala çığırtkanlık yapmaya devam ediyorlar.
18) 2018 kasım ayında yaptığım analizde "Dolar alacaksanız altın alın" demiştim. O günden bu yana altının onsu dolar bazında yüzde 50 prim yaptı. Bunlar yatıp kalkıp hükümete şükretsinler. Hükümet 2020'nin Haziran ayında yüksek dolara geçti de bunlar haklı çıktı.
19) 14 Şubat 2020'de konut fiyatlarını nereye gideceğini açıklamışım.
20) 11 Temmuz 2020'de yazdığım yazının son maddesini okuyun.
Buraya tıklayınız
21) 2022 çok zor bir yıl olacak. Çin şalterleri açıncaya kadar malzeme fiyatları dolar bazında yükselişini sürdürecek. İnşaat yapmak çok zor olacak. Bırakın yeni ihtiyacın karşılanmasını birikmiş arz eksikliği de dert olacak.
22) Hayat pahalılığı artarak devam edecek. 2022'de en önemli gündem maddesi hayat pahalılığı olacak. Çift maaşlı ailelerin bile geçinmesinin zor olduğu dönemdeyiz. Piyasadaki fırsatçılığı da eklediğimizde döviz 1 birim yükseliyor her türlü malın fiyatı en az 2 birim yükseliyor.
23) TOKİ ve iştiraki Emlak Konut GYO kendi çapında konut arzı yapmaya çalışıyor. Ama ihtiyacı karşılamanın çok ötesinde. Bu noktada belediyelerin devreye girmesi gerekiyor. Tüm belediyelerin showu bırakıp bu işin ucundan tutması şart.
24) Belediyelerin özellikle alt gelir grubu için projeler yapması gerekiyor. Türkiye'nin buna hiç olmadığı kadar ihtiyacı var. Alt ve yoksul gelir grubu için yapılacak konutlar adil bir şekilde hak sahiplerine ulaşırsa belediye yönetimleri oy oranını artırır.
25) Bu parti meselesi değil. Kimse konuyu siyasallaştırmasın. Bu ülke meselesi. Bu ülkede konut ve barınma tabanlı sorunun önüne geçmenin yolu alt ve yoksul gelir grubunu uygun fiyat ve koşullarla ev sahibi yapmaktan geçer. Belediyelerin bütçesinin yanında bu işler çerez parası.
26) Altın ve gümüşün ons bazlı fiyatı baskı altında. 2022'nin ikinci yarısından itibaren altın ve gümüşün ons bazlı fiyatında yükseliş gelebilir.
27) Konut ve emlak açısından 2022 zor bir yıl olacak. 2022 varlıkları korumanın büyük başarı kabul edildiği bir yıl olacak. Hesabınızı ve kitabınızı buna göre yapın.
28) Dünya hiper enflasyona doğru giderken Türkiye'de düşük faizle ne alsanız kazançlı çıkarsınız. Ama bunu yaparken ayağınızı yorganınıza göre uzatın. Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmayın. 2022 yeni tapu yapma yılı değil. Mevcut tapularınızı koruma yılı.
29) Hepinize mutlu ve sağlıklı bir yıl diliyorum. Umarım millet olarak karşılaşacağımız tüm zorlukların üstesinden gelebileceğimiz bir yıl olur.
Yabancılar kiralayarak vatandaşlık alıyor! Böyle fırıldaklık görülmedi! yazısı için Buraya tıklayınız
Tapu alana vatandaşlık değil oturma izni verilsin yazısı için Buraya tıklayınız
Kiraların yükseliş sorunu nasıl çözülür? yazısı için Buraya tıklayınız
Çimentocular ile müteahhitlerin kavgasının sonu ne olur? yazısı için Buraya tıklayınız
Tarım arazileri prim yapacak ama... yazısı için Buraya tıklayınız
Kamu bankaları sıfır konutta indirim kampanyasına hazırlanıyor yazısı için Buraya tıklayınız
Konut fiyatları niçin yükseliyor? Nereye kadar yükselir? yazısı için Buraya tıklayınız
Kayserililerin ticaret başarılarının sırları yazısı için Buraya tıklayınız
Ticaret açısından Yahudilerle Türklerin farkları yazısı için Buraya tıklayınız
Doktorlar emlak yatırımında niçin başarısız olurlar? yazısı için Buraya tıklayınız
Tebernüş Kireçci'yi Twitter'den takip etmek için Buraya tıklayınız
Yorumlar
Henüz yorum yok.
Üye işlemlerinden üye olup / giriş yaparak sizde yorum yapabilirsiniz. Üye işlemleri için tıklayın