Türkiye neden sanayi ülkesi olamaz?
1) İktisat tarihini bilmeden bugünkü gelişmeleri anlayamayız. Basma kalıp ifadelerle ve oluşmuş yanlış yargılarla bugün ve gelecek yorumlanamaz.
2) Bilinenin aksine Türkler üreten ve üretimi bilen bir toplum. Üretmeden binlerce yıl yaşanamaz. Göçebe yaşamı zor bir yaşamdır. Bu hayat tarzını binlerce yıldır sürdüren bir millet sanayileşmeyi kolay gerçekleştirirdi.
3) Ama gerçekleştiremedi. Neden? Çünkü treni kaçırdı. Tek sorun treni kaçırmış olması.
4) Sanayi çağı öncesinde Osmanlı'da ciddi bir üretim birikimi vardı. Ahilik teşkilatı bir yandan kırsaldan ve göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçenleri terbiye ederken diğer taraftan da üretimi disipline ediyordu.
5) 1600'lü yıllara kadar bu devam etti. 1.600'lü yıllarda ise Ahilik teşkilatı "Gedik" teşkilatına dönüştü. Kırılma burada başladı. Yani Müslüman olmayan teba Ahilik teşkilatına alındı. Müslüman teba yavaş yavaş üretimden çekildi.
6) Zamanla üretim Gayrimüslimlere geçti. Osmanlı'nın son 300 yılındaki üretiminde Müslüman teba yok. Müslüman teba fakirleşti.
7) Osmanlı'nın tüm ticaret ve üretim birikimi azınlıklardaydı. 1829'da Yunanistan'ın bağımsızlığı ilan etmesinden 6-7 Eylül olaylarının yaşandığı 1955'e kadar Rumları kaybettik.
8) 1878 Berlin Anlaşması'ndan 1923'e kadar Ermenileri kaybettik. 1948'te İsrail'in kurulması süreciyle de Yahudileri kaybettik.
9) Gidenlerin toplam nüfusa oranı belki yüzde 10 değildi. Ama 600 yıllık devletin ticaret ve üretim birikimi kayboldu.
10) Cumhuriyet kurulmadan 6 ay önce toplanan İzmir İktisat Kongresi kendi kendine yeten ekonomik kalkınmayı öngörür. Eğitim ile bu desteklenir.
11) Ama bunun devamı gelmez. Atatürk'ün vefatından sonra sanayileşme hamlesi bir kenara bırakılır. Koşullar da bunu gerektirir. 2. Dünya Savaşı başlamıştır.
12) 1950'li yıllarda ise Türkiye "Küçük Amerika"ya dönüştürülmek istenir. Filmin koptuğu yer de burasıdır."Milli Sanayi ruhu" ölür.
13) Nazi Almanyası'ndan kaçan ve Atatürk'e Londra'dan mektup yazan Einstein'in başkanı olduğu Yahudi Bilim Adamları Derneği'nin üyelerinin yüzde 45'i Türkiye'ye gelir. İstanbul Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi'nde dersler verirler.
14) 1950'lerden sonraki sanayi hamlemizde ve sanayi tesislerinde bu Yahudi bilim adamlarının yetiştirdiği İstanbul Teknik Üniversitelilerin büyük kişisel gayreti vardır.
15) Bu öğrencilerden birisi de Necmettin Erbakan'dır. Erbakan'ın "Fabrika yapan fabrikalar yapmak" fikri kendi taraftarları tarafından bile anlaşılamamıştır. Türkiye 1970'li yıllarda bu fikre sahip çıksaydı Kore'nin 1980'lerde yaptığı hamleyi daha önce yapma şansına sahipti.
16) Erbakan'ı neden kendi tabanı bile sanayileşme noktasında anlayamadı? Erbakan'ın tabanı kırsal kesim ve kırsaldan şehirlere yerleşen kesimdi. Yani tarım kesimi. Milli Görüş Türkiye'de Maoculuk'un önünü kesti.
17) Marx ve Lenin Komünist devrimin sanayi toplumları tarafından gerçekleştirileceğine inanır. Mao ise bu devrimi çiftçilerin ve köylülerin yapacağına... Konuyu dağıtmayayım.
18) 1980'li yıllar yukarıda bahsettiğim İTÜ'lü ekolün bir üyesi olan Turgut Özal'ın girişimleri ile sanayileşmenin yeniden hızlandığı dönem oldu.
19) İstanbul, İzmir ve Bursa'ya ilave olarak Kocaeli, Manisa, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş ve Denizli gibi şehirlerde sanayileşme yaygınlaştı.
20) Tam bir sanayi toplumu olamadık. Ama -lüks olmayan- kendi ihtiyaçlarımızı üretebilir hale geldik. Bazı ürünlerde ciddi ihracatçı olmayı başardık.
21) 2000'li yıllar üretim açısından da tüketim açısından da büyüdüğümüz yıllar oldu. Ama tüketimde ve borçta büyümemiz daha fazla gerçekleşti.
22) Başarı çizgimizde ve bu kadar kısa sürede bu kadar aldığımız büyük yolda tıkandık.
23) Yarın bu tıkanmanın nedenlerini analiz edeceğim.
Tebernüş Kireçci'yi Twitter'den takip etmek için Buraya tıklayınız
Yorumlar
Henüz yorum yok.
Üye işlemlerinden üye olup / giriş yaparak sizde yorum yapabilirsiniz. Üye işlemleri için tıklayın