Gayrimenkul Sektörü Üzerine Düşünceler
Sorunuz: Tebernüş Bey merhaba, İlkel atalarımızdan bugüne çıplak gökyüzünden korunmak için başımızın üzerine bir dam kondurmayı başarıyoruz. Yaşadığımız çağda bu o kadar da abartılacak ve etrafında bu kadar büyük paralar döndürülecek bir durum değil bence. Ama geçmişten bugüne devam eden, vasıfsız kalabalıkların devlet eliyle zengin yapılması projesinin son halkası. An itibariyle de iflas etmiş bir diğer proje. İnşaat sektöründen bahsediyorum. Siz bu düzeneği ısrarla arz ve taleple tarif etmeye, ekonominin temel işleyişi ve kurallarıyla normalleştirmeye çalışıyorsunuz ya! Yapmayın. Ayıptır, günahtır. Arsa sahibi olmak ya da iki tuğlayı üst üste koymak, bunlar vasıf gerektiren meziyetler değil ama ekonomiden hak etmedikleri kadar büyük paylar talep ediyorlar ve alıyorlar. Sonuç ; şişirilmiş fiyatlarla insanların bir yuva sahibi olma, çıplak gökyüzünden korunma güdüleri sömürüldü bu güne kadar. Ancak üzgünüm deniz bitti. Çünkü sizin tarifinizle, insanlar istedikleri kadar evlensinler, boşansınlar, ayrı evlerde yaşasınlar, evlerini yenilemek istesinler; yani talepte bir süreklilik olsun? Hayır bu sizin gündüz gözüyle gördüğünüz bir rüya. Çünkü ne bu talebi destekleyecek bir matematik ne de bu işin bir ahlakı var. İnsanlara bunu yapmayın. Ortalama 1 kg Türk ihraç ürününün fiyatı 1,36 USD ve bir Iphone telefonun (ki 143 gr.dır kendisi) fiyatı 1300 USD iken, siz bu çarpık, saçma sapan ekonomik model ile bu talebi sürdürülebilir kılamazsınız. Onun için lütfen USD karşısında taşı toprağı betonu kutsamaktan ve insanların barınma gibi temel ihtiyaçlarından doğan güdülerinin sömürülmesine alet olmaktan artık vazgeçin. 5 yıl önce kira çarpanı uygun ve şehrin merkezi konumunda 2+1 daireyi 100 bin USD?ye aldım. Bugün aynı kira çarpanı ile 80 bin USD?ye satamıyorum. Sonuç; bu ülke çalışıp çabalayıp, dünya ekonomisinde talep edilir bir şeyler üretip dünyaya satamayınca, dönüp kendi taşından toprağından rant üretmeye çalışıyor. Bu devekuşu tipi ekonomik model yüzünden ne cari açık düşüyor ne işsizlik azalıyor,ne hayat pahalılığı azalıyor, ne de büyüme hikayelerine rağmen kişi başına (usd) milli gelir artıyor. Bakın kişi başına milli geliri artıramadığınız sürece inşaat sektöründe talebi canlı ve sürdürülebilir kılamazsınız. Konut talebini canlı ve sürdürülebilir kılmanın yolu, daha fazla konut üretmek değil, teknoloji üretmek, dünyaya satmak, dünyaya yılda 150 milyar usd değil 350 milyar usd mal satmak. Dünyaya domates, mobilya ve don satarak içeride uyduruk inşaatları milyon milyon TL?lere satamazsınız. Bir yerde tıkanırsınız ki tıkandınız. Tekrar ediyorum, deniz bitti. Geçmiş olsun.